در این مقاله قصد داریم بدانیم که چه نوع کمر دردی در بارداری خطرناک است؟ با ما همراه باشید.
کمردرد یکی از شایع‌ترین و طبیعی‌ترین عوارض دوران بارداری است که تقریباً ۸۰٪ زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. این درد معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش وزن، تغییر مرکز ثقل بدن و فشار بر رباط‌ها و مفاصل لگن ایجاد می‌شود. با این حال، در برخی موارد، کمردرد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد که نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
شناخت تفاوت بین کمردرد طبیعی بارداری و دردی که ممکن است خطرناک باشد، برای سلامت مادر و جنین حیاتی است.
کمردرد “عادی” در بارداری
اکثر کمردردهای بارداری بی‌خطر هستند و معمولاً به دلیل موارد زیر ایجاد می‌شوند:
- هورمون ریلکسین (Relaxin): این هورمون باعث شل شدن رباط‌ها و مفاصل در ناحیه لگن می‌شود تا بدن برای زایمان آماده شود. این شل شدن می‌تواند منجر به بی‌ثباتی و درد در مفاصل ساکروایلیاک (مفصل بین استخوان خاجی و لگن) شود.
- افزایش وزن: وزن رو به رشد جنین، مایع آمنیوتیک و رحم بزرگ‌شده، فشار زیادی بر ستون فقرات و عضلات کمر وارد می‌کند.
- تغییر مرکز ثقل: با بزرگ شدن شکم، مرکز ثقل بدن به سمت جلو می‌رود و این باعث می‌شود که زنان برای حفظ تعادل، وضعیت بدن خود را تغییر دهند که می‌تواند منجر به کشیدگی عضلات کمر شود.
- ضعف عضلات شکم: عضلات شکم که از کمر حمایت می‌کنند، در طول بارداری کشیده و ضعیف می‌شوند و این امر فشار بیشتری بر کمر وارد می‌کند.
- فشار رحم بر اعصاب: رحم در حال رشد می‌تواند به اعصاب مجاور، مانند عصب سیاتیک، فشار وارد کرده و باعث دردهای سیاتیکی شود.
این نوع کمردرد معمولاً با استراحت، کمپرس گرم یا سرد، ماساژ، ورزش‌های سبک بارداری، استفاده از کمربندهای حمایتی و حفظ وضعیت بدنی صحیح تسکین می‌یابد.
کمردرد “خطرناک” در بارداری: علائم هشدار دهنده
در برخی شرایط، کمردرد می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد که نیاز به مراجعه فوری به پزشک یا بیمارستان دارد. این علائم هشداردهنده شامل موارد زیر است:
- درد شدید، ناگهانی و غیرقابل تحمل:
- اگر کمردرد به صورت ناگهانی، بسیار شدید و غیرمعمول شروع شود و با استراحت تسکین نیابد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکل جدی باشد.
- درد همراه با تب، لرز یا احساس ناخوشی عمومی:
- عفونت کلیه (پیلیت): کمردرد (معمولاً در یک طرف کمر و در قسمت پهلو)، همراه با تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و سوزش یا تکرر ادرار، می‌تواند نشانه عفونت کلیه باشد که نیاز به درمان فوری دارد. عفونت‌های ادراری که به کلیه می‌رسند، در بارداری خطرناک هستند و می‌توانند منجر به زایمان زودرس شوند.
- درد همراه با خونریزی واژینال، انقباضات یا فشار لگنی:
- زایمان زودرس: کمردرد (معمولاً در قسمت پایین کمر و شبیه دردهای قاعدگی) که همراه با انقباضات منظم رحم (حتی اگر بدون درد باشند)، فشار به لگن، تغییر در ترشحات واژینال (آبکی، مخاطی یا خونی) یا خونریزی واژینال باشد، می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد. این وضعیت، به خصوص قبل از هفته ۳۷ بارداری، اورژانسی است.
- جدا شدن جفت: درد ناگهانی، شدید و مداوم در کمر یا شکم، همراه با خونریزی واژینال (گاهی پنهان) و سفت شدن رحم، می‌تواند نشانه جدا شدن جفت باشد که یک وضعیت اورژانسی است و حیات جنین و مادر را تهدید می‌کند.
- درد شدید سیاتیکی با علائم عصبی:
- درد سیاتیک (دردی که از کمر به یک یا هر دو پا تیر می‌کشد) در بارداری شایع است. اما اگر این درد بسیار شدید باشد و با علائم عصبی مانند بی‌حسی پیشرونده، ضعف شدید در پا یا از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع همراه شود، می‌تواند نشانه‌ای از فشار شدید بر عصب یا مشکل جدی‌تر ستون فقرات (مانند فتق دیسک) باشد که نیاز به بررسی دارد.
- درد همراه با سردرد شدید، تاری دید و ورم:
- اگرچه کمردرد مستقیماً از علائم پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری) نیست، اما درد عمومی بدن، از جمله کمردرد شدید، می‌تواند همراه با سردرد شدید، تغییرات بینایی، ورم ناگهانی دست‌ها و صورت، و درد در قسمت بالای شکم (سمت راست) باشد که همگی علائم پره‌اکلامپسی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.
- درد مداوم و پیشرونده که با استراحت بدتر می‌شود:
- گاهی اوقات، کمردرد مداوم و پیشرونده که با دراز کشیدن بدتر می‌شود و با استراحت بهبود نمی‌یابد، می‌تواند در موارد نادر نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر ستون فقرات یا حتی درگیری استخوان‌ها (مثلاً به دلیل متاستازهای سرطانی از سرطان‌های قبلی) باشد، هرچند که این موارد در بارداری بسیار نادر هستند.
برای تست بارداری کلیک کنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید:
- کمردرد شدید و ناگهانی که بدتر می‌شود.
- کمردرد همراه با تب، لرز یا سوزش ادرار.
- درد همراه با خونریزی واژینال یا انقباضات منظم.
- بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف شدید در یک یا هر دو پا.
- از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع.
- دردی که پس از سقوط یا ضربه به کمر ایجاد شده است.
در پایان، اگرچه کمردرد بخش طبیعی دوران بارداری است، اما هوشیاری نسبت به علائم هشداردهنده می‌تواند جان مادر و جنین را نجات دهد. همیشه به بدن خود گوش دهید و در صورت بروز هر گونه نگرانی، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.