در این مقاله قصد داریم به چسبندگی رحم و پریود نشدن بپردازیم با ما همراه باشید.
چسبندگی رحم (آشِکمان یا سندرم آشرمن) یکی از علل مهم اختلالات قاعدگی و آمنوره (پریود نشدن) در زنان است. این عارضه زمانی رخ میدهد که بافت اسکار در دیواره رحم تشکیل شده و باعث چسبندگی دیوارههای رحم به هم میشود. در این مقاله به بررسی ارتباط چسبندگی رحم با پریود نشدن، روشهای تشخیص و گزینههای درمانی میپردازیم.
چسبندگی رحم و پریود نشدن
علل ایجاد چسبندگی رحم
شایعترین علل:
-
کورتاژ تشخیصی یا درمانی (به ویژه پس از سقط یا زایمان)
-
عفونتهای رحمی (مانند اندومتریت)
-
جراحیهای رحم (میومکتومی، سزارین)
-
پرتو درمانی ناحیه لگن
چرا چسبندگی رحم باعث پریود نشدن میشود؟
مکانیسمهای تأثیر:
-
تخریب لایه اندومتر:
-
بافت اسکار جایگزین لایه داخلی رحم میشود
-
اندومتر توانایی پاسخ به هورمونها را از دست میدهد
-
-
انسداد دهانه رحم یا حفره رحم:
-
چسبندگی میتواند مسیر خروج خون قاعدگی را مسدود کند
-
منجر به آمنوره انسدادی میشود
-
-
اختلال در چرخه هورمونی:
-
آسیب به رحم میتواند بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان تأثیر بگذارد
-
علائم همراه با چسبندگی رحم
-
آمنوره (قطع کامل قاعدگی) یا هایپومنوره (قاعدگی بسیار کم)
-
درد لگن (به ویژه در زمان مورد انتظار قاعدگی)
-
ناباروری
-
سقط مکرر
-
درد هنگام رابطه جنسی
روشهای تشخیص
۱. سونوگرافی واژینال
-
اولین خط تشخیص
-
ممکن است نازک شدن اندومتر را نشان دهد
۲. هیستروسالپنگوگرافی (HSG)
-
تزریق ماده حاجب به رحم
-
شناسایی نقایص پر شدن حفره رحم
۳. هیستروسکوپی
-
روش طلایی تشخیص و درمان
-
مشاهده مستقیم چسبندگیها
۴. MRI لگن
-
در موارد پیچیده
درمان چسبندگی رحم
۱. هیستروسکوپی جراحی
-
روش اصلی درمان
-
آزاد کردن چسبندگیها تحت دید مستقیم
-
موفقیت ۷۰-۹۰% در بازگشت قاعدگی
۲. استفاده از استنت یا کاتتر داخل رحمی
-
پس از جراحی برای جلوگیری از عود چسبندگی
۳. هورمون درمانی
-
استروژن با دوز بالا برای ۱-۲ ماه
-
کمک به بازسازی اندومتر
۴. آنتیبیوتیکها
-
در صورت وجود عفونت
پیش آگهی و عوارض
عوامل مؤثر بر موفقیت درمان:
-
شدت چسبندگی (درجه I-III)
-
مهارت جراح
-
پیگیری پس از عمل
عوارض احتمالی:
-
عود چسبندگی (۵۰-۳۰% موارد شدید)
-
ناباروری پایدار
-
عوارض بارداری (سقط، جفت سرراهی)
پیشگیری از چسبندگی رحم
-
اجتناب از کورتاژهای غیرضروری
-
استفاده از آنتیبیوتیک پیشگیرانه پس از زایمان یا سقط
-
درمان سریع عفونتهای رحمی
-
استفاده از ژلها یا غشاهای ضدچسبندگی پس از جراحی رحم
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
-
قطع ناگهانی قاعدگی پس از کورتاژ یا زایمان
-
کاهش قابل توجه حجم خونریزی قاعدگی
-
درد لگن همراه با اختلال قاعدگی
-
مشکلات باروری
چسبندگی رحم یکی از علل مهم پریود نشدن است که معمولاً پس از دستکاریهای رحمی ایجاد میشود. تشخیص و درمان به موقع با هیستروسکوپی میتواند به بازگشت قاعدگی و حفظ باروری کمک کند. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در الگوی قاعدگی پس از اعمال جراحی رحم، مراجعه به متخصص زنان ضروری است.
برای چکاپ زنان کلیک کنید.
ایا چسبندگی رحم با قرص رفع میشود؟
پاسخ کوتاه: خیر، چسبندگی رحم (سندرم آشرمن) به تنهایی با مصرف قرص بهطور کامل درمان نمیشود، اما برخی داروها میتوانند به عنوان بخشی از پروتکل درمانی استفاده شوند.
ایا چسبندگی رحم با قرص رفع میشود؟
نقش داروها در مدیریت چسبندگی رحم
1. درمان اصلی: جراحی هیستروسکوپی
-
تنها روش قطعی برای برداشتن چسبندگیها
-
چسبندگیها به صورت فیزیکی طی عمل جدا میشوند
2. داروهای کمکی پس از جراحی
الف. هورمون درمانی (استروژن)
-
مکانیسم اثر:
-
تحریک رشد لایه اندومتر
-
جلوگیری از تشکیل مجدد چسبندگی
-
-
پروتکل معمول:
-
استرادیول والرات (2-4 mg/day) به مدت 4-6 هفته
-
به دنبال آن پروژسترون برای ایجاد خونریزی withdrawal
-
ب. داروهای ضدچسبندگی
-
ژل هیالورونیک اسید (مثل Hyalobarrier)
-
صفحه ضدچسبندگی (مثل Interceed)
ج. آنتیبیوتیکها
-
برای پیشگیری از عفونت پس از جراحی
-
مثال: داکسی سایکلین 100 mg دو بار در روز به مدت 5-7 روز
3. داروهای بیاثر در رفع مستقیم چسبندگی
-
مسکنها (فقط تسکین درد)
-
قرصهای ضدبارداری (تنظم چرخه ولی چسبندگی را برطرف نمیکنند)
-
داروهای گیاهی (فاقد پشتوانه علمی)
چرا قرص به تنهایی کافی نیست؟
-
چسبندگیها بافت فیبروتیک هستند که نیاز به جداسازی مکانیکی دارند
-
داروها نمیتوانند چسبندگیهای تشکیل شده را حل کنند
-
بدون جراحی، خطر ناباروری و آمنوره پایدار وجود دارد
جدول مقایسه روشهای درمان
روش درمان | میزان موفقیت | عوارض | نیاز به تکرار |
---|---|---|---|
هیستروسکوپی + هورمون | 70-90% | سوراخ شدگی رحم (نادر) | ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد |
قرص به تنهایی | <5% | ندارد | بیاثر |
ژلهای ضدچسبندگی | 50-60% | واکنش آلرژیک | معمولاً یکبار استفاده میشود |
پیش آگهی
-
در موارد خفیف (درجه I): 80-90% بهبودی با جراحی
-
در موارد شدید (درجه III): 30-40% احتمال عود
-
باروری پس از درمان به شدت اولیه چسبندگی بستگی دارد
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
-
قطع قاعدگی پس از کورتاژ یا سقط
-
کاهش شدید خونریزی قاعدگی
-
درد لگن همراه با اختلال در چرخه
-
ناباروری با سابقه دستکاری رحم
توصیه پایانی:
در صورت تشخیص چسبندگی رحم، جراحی هیستروسکوپی توسط متخصص مجرب همراه با هورمون درمانی مکمل، بهترین گزینه است. از خوددرمانی با قرصهای هورمونی بدون نظارت پزشکی پرهیز کنید.