در این مقاله قصد داریم به تاثیر کرونا بر پریود بپردازیم با ما همراه باشید.
از زمان آغاز همه‌گیری کووید-۱۹، گزارش‌های متعددی از زنان در سراسر جهان منتشر شده که از تغییرات در چرخه قاعدگی خود پس از ابتلا به ویروس سارس-کوو-۲ (عامل کووید-۱۹) یا دریافت واکسن‌های آن خبر داده‌اند. این مشاهدات، جامعه علمی را بر آن داشته تا ارتباط بین کووید-۱۹ و قاعدگی را به طور جدی بررسی کند.
کووید-۱۹ و تغییرات در پریود
بسیاری از زنان، چه در طول عفونت فعال و چه پس از بهبودی، از الگوهای قاعدگی غیرعادی شکایت کرده‌اند. این تغییرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تغییر در طول چرخه قاعدگی: برخی زنان طول دوره بین پریودهای خود را کوتاه‌تر یا طولانی‌تر گزارش کرده‌اند.
- تغییر در شدت خونریزی: از خونریزی سبک‌تر و کمتر از حد معمول تا خونریزی‌های شدیدتر و طولانی‌تر مشاهده شده است.
- دردهای قاعدگی (دیسمنوره) شدیدتر: برخی زنان افزایش درد و گرفتگی را در طول پریود خود تجربه کرده‌اند.
- نامنظمی پریود: گاهی اوقات پریودها به طور کامل از بین رفته‌اند (آمنوره) یا با تأخیر قابل توجهی همراه بوده‌اند.
- تشدید علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS): شامل نوسانات خلقی، نفخ و حساسیت سینه‌ها.
چرا این اتفاق می‌افتد؟ مکانیسم‌های احتمالی
چندین نظریه برای توضیح ارتباط بین کووید-۱۹ و تغییرات قاعدگی مطرح شده است:
- پاسخ التهابی و استرس: عفونت با ویروس سارس-کوو-۲ یک پاسخ التهابی قوی در بدن ایجاد می‌کند. این التهاب و همچنین استرسی که بیماری بر بدن وارد می‌کند، می‌تواند بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان (HPO) تأثیر بگذارد. محور HPO مسئول تنظیم هورمون‌های زنانه و چرخه قاعدگی است. استرس فیزیکی و روانی می‌تواند باعث تغییر در ترشح هورمون‌هایی مانند گنادوتروپین‌ها شود که به نوبه خود بر تخمک‌گذاری و قاعدگی تأثیر می‌گذارند.
- تأثیر مستقیم ویروس: گیرنده‌های ACE2، که ویروس کرونا از طریق آن‌ها وارد سلول‌ها می‌شود، در بافت‌های تولیدمثلی از جمله تخمدان‌ها و رحم نیز یافت شده‌اند. این موضوع این فرضیه را مطرح می‌کند که ویروس ممکن است به طور مستقیم بر این بافت‌ها تأثیر بگذارد و عملکرد آن‌ها را مختل کند.
- تغییرات در رگ‌های خونی: کووید-۱۹ می‌تواند بر سیستم عروقی تأثیر بگذارد و باعث ایجاد لخته‌های خونی کوچک یا التهاب رگ‌ها شود. این تغییرات می‌توانند بر جریان خون به رحم و تخمدان‌ها تأثیر بگذارند و منجر به تغییرات قاعدگی شوند.
- تأثیر بر سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در تنظیم چرخه قاعدگی دارد. عفونت می‌تواند پاسخ ایمنی را تغییر دهد و این تغییرات ممکن است به طور غیرمستقیم بر نظم قاعدگی تأثیر بگذارند.
تاثیر واکسن کووید-۱۹ بر پریود
مشابه عفونت، برخی از زنان پس از دریافت واکسن‌های کووید-۱۹ (به ویژه واکسن‌های mRNA) نیز تغییرات موقتی در چرخه قاعدگی خود را گزارش کرده‌اند. شایع‌ترین این تغییرات شامل:
- کوتاه‌تر شدن چرخه قاعدگی (پریود زودتر از موعد).
- افزایش شدت خونریزی.
- افزایش دردهای قاعدگی.
چرا واکسن ممکن است بر پریود تأثیر بگذارد؟
این تغییرات معمولاً موقتی هستند و به سرعت به حالت عادی بازمی‌گردند. مکانیسم احتمالی این تغییرات به احتمال زیاد مربوط به پاسخ التهابی و ایمنی بدن به واکسن است:
- فعال‌سازی سیستم ایمنی: واکسن سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی تولید کند. این فعال‌سازی سیستم ایمنی می‌تواند منجر به یک پاسخ التهابی موقت در سراسر بدن، از جمله در رحم و محور HPO شود.
- تأثیر بر سلول‌های ایمنی در رحم: رحم دارای تعداد زیادی سلول ایمنی است که نقش مهمی در چرخه قاعدگی دارند. پاسخ ایمنی به واکسن ممکن است به طور موقت بر عملکرد این سلول‌ها تأثیر بگذارد.
نکته مهم: تحقیقات نشان داده‌اند که این تغییرات قاعدگی پس از واکسیناسیون کوتاه‌مدت و خوش‌خیم هستند و به نظر نمی‌رسد بر باروری یا پیامدهای طولانی‌مدت سلامتی تأثیری داشته باشند. همچنین، مزایای واکسیناسیون در پیشگیری از بیماری شدید و عوارض کووید-۱۹ بسیار بیشتر از هر گونه تغییر موقت در قاعدگی است.
توصیه‌ها و نتیجه‌گیری
اگرچه تغییرات قاعدگی پس از ابتلا به کووید-۱۹ یا واکسیناسیون معمولاً موقتی هستند، اما مهم است که به بدن خود گوش دهید. اگر این تغییرات:
- شدید یا نگران‌کننده هستند.
- بیش از دو تا سه چرخه قاعدگی ادامه پیدا می‌کنند.
- با علائم غیرمعمول دیگری همراه هستند.
حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند سایر علل احتمالی تغییرات قاعدگی را بررسی کرده و اطمینان حاصل کند که هیچ مشکل جدی‌تری وجود ندارد.
در نهایت، همه‌گیری کووید-۱۹ به ما نشان داد که حتی یک بیماری تنفسی می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر سیستم‌های مختلف بدن، از جمله سیستم تولیدمثل داشته باشد. تحقیقات بیشتر در این زمینه برای درک کامل مکانیسم‌ها و پیامدهای طولانی‌مدت احتمالی این تغییرات، ضروری است.
برای تست کرونا در منزل کلیک کنید.
تأثیر کووید-۱۹ بر سایر جنبه‌های سلامت زنان و بارداری
همه‌گیری کووید-۱۹، ابعاد گسترده‌ای از سلامت جسمی و روانی را تحت تأثیر قرار داده است. در حالی که مردان ممکن است در برخی موارد خطر بیماری شدیدتری را تجربه کنند، زنان به طور نامتناسبی تحت تأثیر پیامدهای ثانویه و غیرمستقیم این همه‌گیری قرار گرفته‌اند.
۱. سلامت روان و رفاه عمومی
- افزایش استرس، اضطراب و افسردگی: همه‌گیری با خود عدم اطمینان، انزوای اجتماعی، نگرانی‌های اقتصادی و ترس از ابتلا به بیماری را به همراه داشت. زنان، به دلیل نقش‌های مراقبتی بیشتر در خانواده (هم در مراقبت از کودکان و هم سالمندان) و همچنین حضور پررنگ‌تر در خط مقدم مراقبت‌های بهداشتی، اغلب بار روانی بیشتری را متحمل شدند. این استرس مزمن می‌تواند منجر به افزایش نرخ اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات سلامت روان شود.
- افزایش خشونت خانگی: اقدامات قرنطینه و افزایش زمان سپری شده در خانه، متاسفانه در برخی موارد منجر به افزایش خشونت خانگی علیه زنان و دختران شد.
۲. سلامت باروری و بارداری
کووید-۱۹ و واکسیناسیون آن بر باروری و بارداری اثرات متفاوتی داشته‌اند:
الف) تاثیر کووید-۱۹ بر بارداری:
- خطر بیماری شدیدتر: زنان باردار در مقایسه با زنان غیرباردار هم سن و سال، ممکن است در صورت ابتلا به کووید-۱۹ در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری شدیدتر باشند. این خطر شامل نیاز به بستری شدن در بیمارستان، مراقبت‌های ویژه، و استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی می‌شود. این وضعیت می‌تواند تا حداقل یک ماه پس از زایمان نیز ادامه داشته باشد.
- افزایش خطر عوارض بارداری: کووید-۱۹ در بارداری با افزایش خطر برخی عوارض مرتبط است، از جمله:
- زایمان زودرس: نوزاد قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد شود.
- پره‌اکلامپسی: یک عارضه جدی در بارداری که با فشار خون بالا و آسیب به اندام‌ها (مانند کبد و کلیه) مشخص می‌شود.
- لخته شدن خون: افزایش خطر تشکیل لخته‌های خونی.
- مرده‌زایی: در موارد نادر و شدید.
- محدودیت رشد جنین: جنین با سرعت متوسط رشد نکند.
- انتقال ویروس به جنین: شواهد تاکنون نشان می‌دهد که انتقال مستقیم ویروس از مادر به جنین در دوران بارداری (انتقال عمودی) بسیار نادر است. ویروس در مایع آمنیوتیک یا شیر مادر به ندرت یافت شده است.
- اثر بر شیردهی: سازمان‌های بهداشتی بین‌المللی توصیه می‌کنند که با رعایت نکات بهداشتی، شیردهی در مادران مبتلا به کووید-۱۹ (چه واکسینه شده و چه نشده) ادامه یابد، زیرا مزایای شیردهی برای نوزاد بیشتر از خطر احتمالی است.
ب) تاثیر واکسن کووید-۱۹ بر بارداری و باروری:
- ایمنی واکسن در بارداری: سازمان‌های بهداشتی معتبر جهانی، واکسیناسیون کووید-۱۹ را برای زنان باردار توصیه می‌کنند. تحقیقات گسترده نشان داده‌اند که واکسن‌های mRNA کووید-۱۹ در دوران بارداری ایمن هستند و با افزایش خطر سقط جنین، زایمان زودرس، مرده‌زایی یا نقایص مادرزادی مرتبط نیستند.
- محافظت از مادر و نوزاد: واکسیناسیون به طور قابل توجهی خطر بیماری شدید و عوارض ناشی از کووید-۱۹ در زنان باردار را کاهش می‌دهد. همچنین، آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط مادر پس از واکسیناسیون می‌توانند از طریق جفت به جنین و از طریق شیر به نوزاد منتقل شوند و محافظت اولیه را برای آن‌ها فراهم کنند.
- تاثیر بر باروری: شواهد علمی قوی نشان می‌دهد که واکسن‌های کووید-۱۹ بر باروری در زنان و مردان تأثیر منفی نمی‌گذارند.
۳. سلامت عمومی و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی
- اختلال در مراقبت‌های روتین: همه‌گیری باعث اختلال در دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی روتین، از جمله غربالگری‌های سرطان (مانند ماموگرافی و پاپ اسمیر)، ویزیت‌های زنان و زایمان، و مراقبت‌های سلامت روان شد. این تأخیرها می‌تواند منجر به تشخیص دیرهنگام بیماری‌ها و پیامدهای نامطلوب‌تر شود.
- افزایش بار کاری بر زنان: با توجه به اینکه زنان اکثریت نیروی کار مراقبت‌های بهداشتی را تشکیل می‌دهند، در طول همه‌گیری در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت و فرسودگی شغلی قرار گرفتند.